Zweden verslag: deel 3, Kringloopschatten

Eindelijk is het zover, vandaag krijgen jullie de kringloopschatten vanuit Zweden te zien! Kringlopen in Zweden verschilt niet heel erg van kringlopen in Nederland, maar wat natuurlijk wel heel leuk is zijn de spullen die ik heb gevonden. Ik koos er bewust voor om echt Zweedse spullen mee te nemen naar huis, zijn jullie al een beetje benieuwd geworden? Lees dan snel verder!zweden verslag deel 3 copyDe schoonouders van vriendin E. zijn al behoorlijk ingeburgerd in Zweden en weten in de omgeving al heel wat kringloopwinkels te vinden. Ook E. zelf had al een aantal loppisar (net ontdekt dat dit het meervoud is) onveilig gemaakt dus haar kennis was van onschatbare waarde.

Zoals ik eerder al vertelde in deel 1 van het Zweden verslag (lees hier) is shoppen bij een loppis (kringloopwinkel in het Zweeds, of eigenlijk betekend het ‘vlooienmarkt’) voor de Zweden een normalere gang van zaken dan de kringloopwinkel is voor Nederlanders. Het begint bij ons de laatste jaren wel in opkomst te komen, maar in Zweden is het niet meer dan normaal dat je spullen koopt die eerst van iemand anders zijn geweest.Logisch, als je bedenkt dat je overal langs de kant van de weg, soms handgeschreven, bordjes ziet die verwijzen naar een loppis ergens in het bos. Veel mensen hebben dan ook hun eigen loppis aan huis.

Omdat wij in de herfst in Zweden waren was het open-loppis seizoen een beetje voorbij en zijn we vooral op zoek gegaan naar de grotere vestigingen. We hebben voornamelijk van twee ketens verschillende winkels bezocht. Ten eerste van het Zweedse Rode Kruis, dit zijn relatief kleine winkeltjes die helemaal vol staan met bijzondere spullen. Je vindt deze winkeltjes doorgaans midden in een stad of dorp. Ten tweede hebben we een aantal winkels van Erikshjälpen bezocht. Dit zijn hele grote hallen die meestal te vinden zijn op industrie terreinen.

Zoals ik vertelde heb ik me vooral gefocust op typisch Zweedse spullen, al wist ik van tevoren niet wat voor spullen dit zouden zijn. E. vertelde al dat er vaak hele bijzondere handwerkjes te vinden zijn en mooie geborduurde kussentjes, dus die wilde ik sowieso al vinden. En daarnaast heb ik nog een aantal andere spullen ontdekt die je bij ons in de kringloop niet zo snel tegen zal komen.

Heel veel koper!

koper copyZweden is het perfecte land om veel koper te vinden. Vandaar deze foto van een hele stapel oude koperen bakvormen. Ik was benieuwd wat de reden is waarom je nog zoveel koper tegenkomt in Zweden en ik ontdekte dat Zweden een rijke koper-geschiedenis heeft.

In het landschap Dalarna (waar het Dala paard symbool voor staat) vind je de Falun Gruva, een voormalige kopermijn die op de werelderfgoedlijst staat. Sinds de 8e eeuw won men hier koper en in de 17e eeuw was dit de belangrijkste koper-voorziening voor heel Europa. Veel daken van paleizen en landhuizen zijn gemaakt van koper uit deze Zweedse mijn. Ik ontdekte ook dat de typische houten Zweedse huisjes vaak geschilderd zijn in een donkerrode kleur die Falu Rödfärg heet. Deze kleur wordt gewonnen uit het rode oxide van de kopermijn. Je begrijpt wel dat alle puzzelstukjes op hun plek vielen toen ik dit ontdekte.

Ben je geïnteresseerd in deze koperen bakvormen dan heb ik er in de webshop een aantal te koop staan. Klik hier.

Keramiek van Jie Gantofta

tegels copy Typisch Zweeds zijn ook deze , ik noem het maar wandtegels, van Jie Gantofta. Eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik in ze in de eerste kringloopwinkels die we bezochten heb laten liggen. Langzamerhand begonnen ze me steeds meer op te vallen en bedacht ik me dat het wel echt Zweeds moest zijn als ik ze maar bleef tegen komen.

Het zijn een soort kunstwerkjes van aardewerk met heel veel details en mooi kleurgebruik. De tegels zijn gemaakt door de Zweedse firma Jie dat werd opgericht in 1942 en failliet ging in 1992. Pas in 1952 ging dit bedrijf keramiek maken en langzamerhand ging men over van gebruiksvoorwerpen naar siervoorwerpen. In 1967 deed de, naar Zweden geëmigreerde, Finse ontwerper Aimo Vuori Nieto zijn intreding bij het bedrijf en hij is degene die verantwoordelijk is voor deze muur-reliëfs. Ze komen dus uit de jaren ’60 en ’70 en waren in die tijd ook behoorlijk populair onder de Zweedse bevolking.

Nils Holgersson

nilsholgerson copyDeze bordjes zijn speciaal gemaakt voor kerst. Ieder jaar tussen 1968 en 1999 maakte de firma Rörstrand een bord ter ere van kerst. Rörstrand is de oudste porselein fabriek van Zweden en de twee na oudste van Europa. Ze staan vooral bekend om hun kerstborden die ze begonnen te maken in 1904. In 1925 stopte deze productie, maar in 1968 werd deze traditie weer opgepakt.

Al deze borden zijn gelimiteerd uitgebracht. Ontwerper Gunnar Nylund baseerde zijn ontwerpen op het Zweedse kinderboek van Selma Lagerlöf; Nils Holgerssons wonderbare reis (maar dan in het Zweeds). Dit wist ik niet toen ik de bordjes kocht, ik vond ze gewoon mooi en leuk dat het Zweedse woord voor ‘kerst’ (julen) erop stond. Toen ik goed ging kijken zag in inderdaad op ieder bordje een klein mannentje, dit is Nils Holgersson.

Ieder jaar koos Gunnar een scene uit het verhaal als uitgangspunt voor zijn ontwerp. Het verhaal van Nils Holgersson is bedacht om kinderen meer te leren over Zweden en de verschillende landschappen. Ik vertelde al eerder dat Zweden verdeeld in in verschillende landschappen en dat deze belangrijker zijn dan de provincies. Nils vliegt met een groep ganzen mee naar Lapland en komt dan langs alle landschappen die Zweden kent. Een aantal van deze landschappen worden dan ook verbeeld op de kerstbordjes.

Ik heb de bordjes gevonden uit 1975, 1977, 1980 en 1983. Ik heb nog wel meer bordjes gezien maar die heb ik (stom, stom, stom, spijt als haren op mijn hoofd!) niet meegenomen. Nu ik de achtergrond weet wil ik gewoon heel graag terug naar Zweden om ook alle andere jaren te scoren, want het verhaal erachter vind ik zo leuk en helemaal omdat het typisch Zweeds is.

Zie jij deze wandbordjes al helemaal aan je muur hangen, of op je ontbijttafel staan? Klik dan hier en ga naar de shop!

Eelt op de vingershandwerkjes copy

Zoals E. al had verteld liggen de kringloopwinkels in Zweden vol met vintage handwerkjes. Vooral de wat grovere borduurwerken vielen mij op. Ik ben het een beetje gaan onderzoeken, want ik weet niet heel veel van borduren, maar ik kon er niet veel over vinden. Dus als jullie dit soort borduurwerk herkennen en er meer over weten dan hoor ik dat graag!

Ik kocht ook een stel gehaakte wandkleden, ik vermoed dat dit ook echt een Zweedse traditie is. Ik vond er zelfs een paar met een kerstthema, heel knullig maar daarom juist zo leuk. Ik vond op een blog over Zweedse tradities dat ze in Zweden kerst al vieren vanaf de adventsperiode. Dan worden alle versieringen in huis aangebracht waaronder ‘Julbonader‘, zo heten de geborduurde wandkleden met kerstvoorstellingen. Je kan hier nog meer informatie vinden over de Zweedse tradities.

God Jul

folklore kandelaar copy kandelaars copyMet kerst in mijn achterhoofd kocht ik ook een aantal kandelaars. In Zweden wordt kerst dus heel uitgebreid gevierd, vol tradities en gebruiken. Één van die gebruiken is het plaatsen van een 7-armige kandelaar voor je raam om het duister te verjagen. De blauwe houten kandelaar is hier zo’n typisch voorbeeld van, ik vond ongeveer twee gelijken en ik vond ook een grotere houten, maar die kreeg ik niet goed op de foto. De zwarte metalen met koperen randjes is ook zo’n typische kandelaar en de kleine zwarte metalen met koperen kroontjes is een adventkandelaar.

Typisch van deze kandelaars is dat de kaarsen die erin horen dunner zijn dan wij ze kennen. Ik bestelde daarom ook gelijk maar kaarsen die hier wel in passen. Ik las ergens dat ze in Zweden (vast niet iedereen) zelf hun kaarsen maken voor deze feestperiode. Het lijkt me in ieder geval een hele ervaring om de decembermaand in Zweden door te brengen.

Lampjes

lampjes copyWat je in Zweden heel veel ziet, bijna bij ieder huis, zijn de lampjes die ze in het raam hangen. Dat staat zo gezellig. Je moet je voorstellen dat de huisjes in Zweden heel symmetrisch gebouwd zijn met kleine ramen en witte kozijnen en in het midden van zo’n huisje zit dan de deur. Het lijken net poppenhuisjes. Daarom leek het me ook leuk om wat van deze lampjes mee te nemen. Het was niet zo dat de kringloopwinkels er vol mee lagen dus ik heb er uiteindelijk drie gevonden. Mijn favoriet is die met het gele glazen kapje. Daarnaast vond ik ook een raar wandlampje in de vorm van een kitscherige lampenkap, maar dan voor aan de wand. Die kon ik natuurlijk niet laten liggen.

Bordjes

bordjes copyIk ben gek op servies met mooie illustraties erop, vandaar dat ik de twee borden met leuke tekeningetjes meenam. De bovenste is een bord met allemaal illustraties die te maken hebben met Småland, het Zweedse landschap waar wij verbleven. Het onderste bordje is niet Zweeds maar Deens, en toch vond ik hem leuk genoeg om mee te nemen ;). De stapel gebaksbordjes kon ik niet laten liggen omdat er een hertje op staat die over een hek heen springt. Krijg er een heel folkloristisch gevoel van.

eekhoornschaaltje copy

vazen copykannetjes copyboekjes copymandje copyZo, even een paar plaatjes van nog meer kringloopschatten achter elkaar. Ik vond opvallend veel West-Germany vazen in bijzondere kleuren en dessins. Heel anders dan die we in Nederland tegen komen in de kringloop. De Zweedse kinderboekjes nam ik mee omdat ze hele mooie kaftjes en tekeningetjes hebben. Ik ben van plan om er notitieboekjes van te maken, maar eerst houd ik ze nog even heel totdat ik genoeg moed heb verzameld om ze een nieuwe bestemming te geven.

Conclusie van deze Zweedse kringloopschatten is:

– Zweden is echt een heel leuk land om te kringlopen. Het probleem is alleen dat het een behoorlijk stukje rijden is. Je kan natuurlijk ook met het vliegtuig gaan, maar dan ben je weer zo beperkt met wat je mee kan nemen.

– Kijk vooral uit naar spullen die echt bijzonder zijn en die je niet zo snel in Nederland zal vinden.

– Reis met mensen die dezelfde kringlooppassie hebben als jij, want je bent zo een paar uur per dag kwijt aan het bezoeken van de loppisar.

– Let op de openingstijden! Lang niet iedere loppis is iedere dag geopend.

P.S. Deze spullen heb ik allemaal ingekocht voor de verkoop in mijn winkel, vandaar dat het best wel veel is. Ik mocht van mezelf ook een paar dingen uitzoeken die ik als souvenir mee naar huis nam, die zien jullie op de foto hieronder. Ik koos voor twee glazen met reliëf(heel geschikt voor warme kruidendrankjes), een handgekleide beer, een koperen trechter en een ouderwetse Zweedse kaars in een houder. Deze kaars werd speciaal gebruikt voor momenten dat je even snel een lichtje nodig hebt, hij gaat dan ook vanzelf uit (mits de klem goed werkt, deze heeft een brandplek achter gelaten in de tafel van mijn ouders). Leuk verhaal is dat we deze kaars vonden in de loppis. In het huisje stond er ook al eentje en daarom moest ik er ook één vinden. Toen we een bezoekje brachten aan Stockholm kwamen we per ongeluk in een winkeltje dat net geopend was (allemaal borrelhapjes!) dat Zweedse folklore producten verkocht, waaronder ook deze kaarsen en houders. Dus ik dacht, handig, ik neem een extra kaars mee voor als deze op is. Maar op het moment dat ik het prijskaartje zag heb ik hem maar netjes teruggezet en ben schoorvoetend de winkel uitgelopen met E. en B. in mijn kielzog. Ruim €40,- voor een kaars..toch net iets te gek.

zelfhouden copy

 

 

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *